นอกจากอาหารคาวแล้ว ขนมหวานของไทยก็ขึ้นชื่อ และนับว่าเป็นสัญลักษณ์ที่บ่งบอกถึงประเพณีและวัฒนธรรมไทยได้เป็นอย่างดี หากกล่าวถึงขนมไทยแล้วต้องบอกว่ามีหลายอย่างมาก ๆ แต่ทว่าในปัจจุบัน ขนมไทยโบราณ หลาย ๆ ชนิดเริ่มหาทานได้ยากขึ้น เนื่องจากได้รับความนิยมน้อยลง อย่างไรก็ตามขนมไทยก็ยังคงมีเสน่ห์น่าหลงใหล ใครสนใจตามมารู้จักขนมไทยสมัยโบราณกันได้เลย
15 ขนมไทยโบราณ สูตรดั้งเดิมจากชาววัง สุดยอดแห่งการรังสรรค์ นับวันยิ่งหาทานยาก
หากใครหลงใหลและสนใจเกี่ยวกับ ขนมไทย โบราณ วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับของหวานไทยทั้งหมด 15 ชนิด ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นขนมที่มีสูตรดั้งเดิมมาจากชาววัง แน่นอนว่าขนมจากชาววังจะขึ้นชื่อเรื่องความสวยงาม ประณีต และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว รสชาติของขนมจะอร่อยและกลมกล่อม มาพร้อมกับกลิ่นหอมที่ชวนทาน มาดูกันว่า เมนูของหวานไทยโบราณมีอะไรบ้าง
- ขนมจี้
ขนมจี้ เป็นขนมไทยโบราณ ที่หาทานได้ยากในปัจจุบัน มีลักษณะเป็นก้อนกลม ๆ สีขาว รสชาติหวานหอม ซึ่งทำจากแป้งข้าวเหนียวและแป้งข้าวเจ้า นำมาผสมกันและนวดกับกะทิ จากนั้นปั้นให้มีลักษณะเป็นก้อนกลมแบน ไส้ทำจากน้ำตาลทรายเคี่ยวกับงาคั่ว นำมาคลุกกับนวลแป้งข้าวเจ้าที่ผ่านการคั่วสุกแล้ว จัดเป็น ขนมไทยทำง่าย แต่หาทานยากพอสมควร
- ขนมเบื้อง
ในบรรดาขนมไทยทั้งหลาย ขนมเบื้องน่าจะเป็นหนึ่งใน ขนมหวาน ไทย ที่ยังคงได้รับความนิยมมากที่สุดในปัจจุบัน เพราะเรายังสามารถหาทานได้ทั่วไป หากเป็นสูตรดั้งเดิมจากชาววังจะมีการละเลงแป้งด้วย ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยให้ขนมเบื้องมีหน้าตาสวยงาม น่ารับประทาน หลัก ๆ จะมีไส้หวานและไส้เค็ม แต่ในปัจจุบันถูกดัดแปลงให้มีไส้ที่หลากหลายมากขึ้น
- ขนมหม้อตาล
ขนมหม้อตาลเป็น ขนมอบ โบราณ ที่มีสีสันสวยงาม น่าทานมาก ๆ หน้าตาจะดูคล้ายกับหม้อดินเผาขนาดเล็ก ส่วนด้านในก็จะแต่งเติมสีสันต่าง ๆ ให้ดูสวยงาม ซึ่งทำจากน้ำตาลเคี่ยว ขนมชนิดนี้มีขั้นตอนการทำที่ค่อนข้างพิถีพิถัน มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า “หม้อเงิน หม้อทอง” นิยมใช้ประกอบพิธีแต่งงานในสมัยก่อน แต่ในสมัยนี้หาทานได้ยากแล้ว เพราะทำยากพอสมควร
- ไข่หงส์
ขนมไข่หงส์ เดิมจะมีชื่อว่า “ไข่เหี้ย” แต่ภายหลังถูกเปลี่ยนชื่อเพื่อให้ไพเราะมากขึ้น นับเป็น ขนมไทยโบราณที่มีมานานพอสมควร จากข้อมูลสันนิษฐานว่ามีมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 โดยจะทำจากแป้งและส่วนผสมต่าง ๆ นำมานวดให้เข้ากันและเติมกะทิลงไป ตัวขนมมีลักษณะเป็นรูปทรงกลมเหมือนไข่ ด้านในมีไส้กลม ๆ ขนาดเล็กที่ทำจากถั่วเขียว เกลือ พริกไทย และอื่น ๆ ปัจจุบันยังคงหาทานได้บ้าง
- จ่ามงกุฎ
จ่ามงกุฎ เป็นขนมที่หลายคนมักสับสนกับขนมดาราทอง ทว่าความจริงแล้วทั้งสองเป็นขนมคนละชนิดกัน สำหรับจ่ามงกุฎจะมีลักษณะคล้ายกะละแมสีขาว ซึ่งทำจากแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งข้าวเหนียว นวดผสมกับแป้งถั่วเขียวก่อนจะนำไปกวนกับน้ำตาลทรายและกะทิ ด้านบนถูกโรยด้วยเมล็ดแตงโมหรือถั่วลิสงคั่วซอย รสชาติหวานกำลังดี มีกลิ่นหอมของใบตอง
- ตะลุ่ม
ขนมตะลุ่ม เป็นขนมพื้นบ้านของภาคกลางที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งตัวขนมทำจากแป้งข้าวเจ้า แป้งมันสำปะหลัง แป้งท้าวยายม่อม น้ำปูนใส และหางกะทิ จากนั้นนำไปนึ่ง ในขณะที่หน้าขนมจะทำจากไข่เป็ด น้ำตาลและกะทิ ถือเป็น เมนูของหวานไทยง่ายๆ ที่มีหน้าตาน่าทาน หากมองเผิน ๆ จะคล้ายกับขนมถ้วยหน้าสังขยา ในส่วนของรสชาติจะออกไปทางหวานมัน หอมอร่อยลงตัว
- ทองเอก
หลายคนจะต้องรู้จักขนมไทยโบราณ ชนิดนี้ หรือไม่ก็ต้องเคยได้ยินกันมาบ้าง เพราะทองเอกเป็นหนึ่งใน ขนมมงคล ของไทยที่มีหน้าตาเป็นเอกลักษณ์ จะเห็นได้ว่าในงานมงคลต่าง ๆ คนไทยมักจะใช้ขนมทองเอกมาประกอบพิธี หรือมอบเป็นของขวัญให้แก่ผู้ร่วมงาน หน้าตาขนมดูสง่างาม ด้านบนมีการติดทองคำเปลวไว้ด้วย การมอบขนมทองเอกให้เสมือนเป็นการอวยพรให้ผู้รับเป็นเอก หรือเป็นที่หนึ่งนั่นเอง
- บุหลันดั้นเมฆ
บุหลันดั้นเมฆ เป็นขนมโบราณที่มีหน้าตาสวยงาม น่ารับประทาน นิยมใส่ในถ้วยตะไล บริเวณขอบมีสีฟ้าซึ่งได้จากดอกอัญชัน และตรงกลางมีสีเหลืองได้จากไข่แดง ถือเป็น ขนมไทยชาววัง ที่มีรสชาติหวานหนึบ ในอดีตนิยมใช้เสี่ยงทายเกี่ยวกับการงาน หากใครหยอดสีเหลืองตรงกลาง เมื่อนึ่งขนมออกมาแล้วมีรูปทรงคล้ายดวงจันทร์จะถือว่ามีโชคเกี่ยวกับการงาน
- ขนมพระพาย
พระพาย เป็นอีกหนึ่งขนมไทยโบราณ ที่มีต้นตำรับจากชาววัง ขนมชนิดนี้จะมีไส้ถั่วกวนที่ถูกห่อด้วยแป้ง ซึ่งตัวแป้งนั้นทำจากแป้งข้าวเหนียว ทั้งยังมีการใส่กะทิเพิ่มเข้าเพื่อตัดรสหวาน ซึ่งจะทำให้ขนมมีรสเค็มมัน รสชาติกลมกล่อมมากขึ้น ในสมัยก่อนคนไทยจะนิยมทำขนมพระพายในพิธีแต่งงาน เนื่องจากตัวขนมมีความเหนียวนุ่ม ซึ่งเปรียบเสมือนความรักอันเหนียวแน่นของคู่บ่าวสาว
- เรไร
เรไร หรือ รังไร เป็น ขนมชาววัง ที่มีลักษณะเหมือนรังของตัวเรไร และหากมองอีกมุมหนึ่งก็จะคล้ายกับรังนกขนาดเล็กด้วย ซึ่งเป็นขนมที่ทำจากแป้ง มะพร้าว น้ำตาล และกะทิ นอกจากนี้ยังมีการใช้สีต่าง ๆ มาแต่งเติมให้ดูสวยงามมากขึ้นด้วย ไม่ว่าจะเป็นสีชมพู เหลือง เขียว ฟ้า และอื่น ๆ หากจะรับประทานต้องราดกะทิ รวมถึงโรยมะพร้าวขูดและน้ำตาลผสมงาคั่ว
- ลูกชุบ
ถ้าพูดถึงขนมไทยแล้วจะขาดลูกชุบไปไม่ได้ เพราะถือเป็น เมนูของหวานไทยโบราณง่ายๆ ที่มีหน้าตาสวยงามและมีเอกลักษณ์เป็นพิเศษ ด้วยความที่เป็นขนมไทยต้นตำรับชาววัง เดิมจึงใช้อัลมอนด์เป็นวัตถุดิบหลัก แต่ภายหลังถูกเปลี่ยนเป็นถั่วเขียว เพราะหาได้ง่ายกว่า ส่วนมากจะนิยมปั้นขนมลูกชุบเป็นรูปผักและผลไม้ต่าง ๆ อาทิ ส้ม ชมพู่ และมะเขือ แต่ในปัจจุบันจะปั้นเป็นรูปต่าง ๆ ที่มีความหลากหลายมากขึ้น
- วุ้นกะทิ
วุ้นกะทิ จัดเป็น ของว่างไทยโบราณชาววัง ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน ในปัจจุบันยังคงมีให้เห็นกันอยู่บ้าง แต่อาจจะมีวุ้นกะทิหลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับการดัดแปลงของผู้ทำ เรียกได้ว่าเป็นขนมไทยโบราณที่มีรสหวานและหอมกลิ่นกะทิ ทานแล้วอร่อยและสดชื่น วุ้นกะทิสามารถนำมาผสมกับวัตถุดิบที่ให้สีต่าง ๆ ได้อย่างหลากหลาย ถือเป็นขนมที่ทำง่ายมาก ๆ
- เสน่ห์จันทร์
เพียงแค่ได้ยินชื่อก็รู้แล้วว่าขนมชนิดนี้มีเสน่ห์น่าหลงใหล เรียกว่าเป็น ขนมไทยมงคล ที่มีสีเหลืองสวยงามมาก ๆ มาพร้อมกับรูปทรงกลมคล้ายลูกจันทน์หรืออินจัน ซึ่งเป็นผลไม้พื้นบ้านที่ในปัจจุบันหาทานได้ยาก ด้านบนตัวขนมจะมีก้อนกลมเล็ก ๆ สีน้ำตาล ซึ่งทำจากน้ำตาลปี๊บและผ่านการอบควันเทียนให้มีกลิ่นหอม นับเป็นอีกหนึ่งขนมมงคลของไทยที่นิยมใช้ประกอบพิธีมงคลสมรส
- สัมปันนี
ขนมสัมปันนี มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “สัมปะนี” จัดเป็น ขนมไทย โบราณที่มีมานานมากแล้ว ซึ่งทำจากแป้ง กะทิ น้ำตาลทราย และสีผสมอาหาร อีกทั้งยังมีการอบควันเทียน ด้วยหน้าตาที่สวยงามเช่นนี้ แถมมีความหมายว่า “อันเป็นที่รัก” จึงมักถูกนำไปใช้ในพิธีแต่งงาน โดยจะมีรสชาติหวานละมุน มาพร้อมกลิ่นหอมของกะทิ เมื่อทานแล้วจะรู้สึกว่าตัวขนมละลายในปาก
- อินทนิล
ขนมอินทนิล เป็นหนึ่งในขนมหวานชาววังที่หาทานได้ค่อนข้างยากในปัจจุบัน โดยทำจากแป้งผสมกับน้ำใบเตย ก่อนจะนำไปกวนและปั้นเป็นก้อน เสร็จแล้วนำมาทานคู่กับน้ำกะทิที่มาพร้อมกับกลิ่นหอมควันเทียน แถมยังมีน้ำแข็งที่ช่วยเพิ่มความเย็นสดชื่นอีกด้วย เมื่อทานรวมกันแล้วอร่อยลงตัวสุด ๆ แม้ว่าขนมชนิดนี้จะหาทานได้ยากแล้ว แต่วิธีทำนั้นก็ไม่ได้ยากเลย
ขนมไทยโบราณ จากชาววัง ย้อนความหลังความเป็นมาที่น่าสนใจ
ขนมไทยส่วนมากถูกทำด้วยความประณีต นอกจากหน้าตาที่ชวนทานแล้วขนมไทยโบราณยังแฝงไปด้วยประวัติและเรื่องราวต่าง ๆ ในอดีต ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงประเพณีและวัฒนธรรมไทยได้อย่างชัดเจน แม้ว่าขนมบางชนิดจะได้รับอิทธิพลมาจากชาวตะวันตก แต่สุดท้ายก็ได้ถูกดัดแปลงให้เข้ากับวัฒนธรรมไทยมากขึ้น หลังจากทราบแล้วว่า ของหวานไทยมีอะไรบ้าง หวังว่าทุกคนคงจะช่วยกันอนุรักษ์สิ่งดี ๆ นี้ไว้
อ่านบทความอื่นๆ:
